NAWOŻENIE TRUSKAWEK – FERTYGACJA

FERTYGACJA jest to, najkrócej mówiąc, realizowanie dwóch procesów w uprawie roślin jednocześnie: nawadniania oraz nawożenia. Aby prawidłowo prowadzić fertygację, musimy znać podstawowe parametry naszej instalacji do nawadniania, zarówno w kontekście kalkulowania pożywki nawozowej, jak i ilości wody dostarczanej w jednostce czasu na daną powierzchnię. Ważne, aby nawadnianie planować w sposób zrównoważony.

---

Aby prawidłowo prowadzić fertygację, musimy znać parametry linii kroplującej rozłożonej na naszej plantacji. Należy też obliczyć  wydatek wody na jednostkę powierzchni w jednostce czasu. 

Fertygacja roślin – podstawowe zasady:

• Stosowane do fertygacji nawozy muszą być dobrze rozpuszczalne w wodzie. Jest to ważne, aby uniknąć zablokowania filtrów lub, co gorsza, emiterów linii kroplującej.
• Stosowanie odpowiednich zbiorników oraz jedynie nawozów, które w reakcji ze sobą NIE DAJĄ produktów nierozpuszczalnych. Z tego wynika konieczność separacji skoncentrowanych roztworów soli wapnia oraz siarczanów i fosforanów.

Fertygację można prowadzić z gotowych roztworów lub z użyciem odpowiednich urządzeń do rozcieńczania koncentratów.

Jakie urządzenia można zastosować do fertygacji?

• Inżektor – dozownik o stałym podziale 1:100.
• Dozownik proporcjonalny  (np. Dosatron, Dosmatic) – dozownik o zmiennym stopniu rozcieńczenia, najczęściej od 0,5% do 2,5%.
• Pompki wtłaczające – które będą podawały pożywkę ze zbiornika do magistrali.
• Mixer nawozowy – zwykle w układzie 3 zbiorników A+B+C (rozwiązanie jest najbardziej skuteczne, niestety jednak najdroższe).

Fertygacja truskawki – jak prowadzić nawożenie poprzez fertygację?

1. Planowanie nawożenie zawsze rozpoczynamy od chemicznej analizy wody oraz gleby lub podłoża. Aby ułożyć plany mineralnego żywienia roślin, potrzebna jest nam analiza wody używanej do nawadniania i nawożenia plantacji, a także aktualna zasobność gleby lub podłoża w przyswajalne dla roślin składniki pokarmowe. Próbkę gleby można oddać do badania do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Należy zlecić analizę gleby metodą ogrodniczą (to ważne!). W wodzie natomiast badamy parametry takie jak: pH, EC oraz zawartości jonów: HCO3-, N, P, K, Ca, Mg, Fe, B, Zn, Cu, Mn, Mo.
2. Następnie przechodzimy do sadzenia.

ETAP 1 – SADZENIE TRUSKAWKI I ROZWÓJ SYSTEMU KORZENIOWEGO

Sadzenie roślin truskawki (niezależnie od rodzaju sadzonki) jest kluczowe dla przyjęcia się roślin, ich startu oraz dalszego wzrostu. Dlatego w okresie sadzenia MUSIMY stworzyć im optymalne warunki do rozwoju. Ważne, aby dobrać odpowiedni skład pożywki oraz sposób jej podawania. 

Po posadzeniu roślin zależy nam przede wszystkim na wymuszeniu wzrostu systemu korzeniowego oraz inicjacji rozwoju liści – aparatu asymilacyjnego.

Wzrost systemu korzeniowego można wymusić na dwa sposoby – najczęściej stosowane łącznie.

• Skład pożywki – pożywka powinna zawierać dużo fosforu oraz sporo wapnia. Fosfor jest źródłem energii dla podziałów komórek (a więc i wzrostu organów). Wapń natomiast pełni ważną funkcję w rozwoju systemu korzeniowego.
• Sposób podawania pożywki – zaleca się duże dawki, ale podawane niezbyt często. Istotne jest, aby stworzyć roślinom warunki wymuszające „podążanie korzeni za wodą”, a więc zmienną wilgotność podłoża. Ważne, aby podłoże nie zostało nadmiernie przesuszone. Może to ograniczać pobieranie wapnia. 

W celu pobudzenia rozwoju systemu korzeniowego można podać roślinom produkty stymulujące – np. HUMIK, CARBOHUMIC, HUMUS ACTIVE czy HUMISTAR.

Po pojawieniu się pierwszych liści (lub gdy są od początku uprawy) na plantacji należy zadbać o właściwą transpirację (wietrzenie). 

Koncentracja pożywki nie powinna być zbyt duża. W dni słoneczne EC około 1,5 mS/cm, a w dni pochmurne około 1,8- 2 mS/cm. Ważne, aby w przelewie EC nie było wyższe niż 2,5 mS/cm!

• WAŻNE! PH podawanej pożywki powinno mieścić się w przedziale 5,5 – 6. Dzięki temu możliwe jest odpowiednie reagowanie podczas kontroli przelewu lub gdy pH w podłożu wzrośnie powyżej 6,5. W podłożach o ograniczonej objętości można zmienić nastawę pH w mixerze lub dodać nieco kwasu do koncentratu, lub roztworu gotowego. W przypadku upraw w gruncie jedynym sposobem regulacji pH pozostaje dodatek azotu amonowego do pożywki. Nie powinno być go jednak więcej niż 20% azotu całkowitego.
• Uwaga techniczna dotycząca sadzenia – większość plantatorów najpierw sadzi sadzonki, a potem je podlewa. Jest to błąd ograniczający rozwój systemu korzeniowego. Roślina „rozleniwia się”, jako że ma komfort i nie czuje potrzeby rozbudowy korzeni. Może to mieć bardzo negatywny wpływ w okresach upałów, gdy niedostatecznie rozrośnięty system korzeniowy nie będzie w stanie zabezpieczyć roślinom potrzeb transpiracji. Doprowadza to zawsze do więdnięcia i dojrzewania niedorośniętych owoców, a więc do strat finansowych plantatora!
• PAMIĘTAJMY – sadzonki truskawek sadzimy w MOKRE podłoże i NIE podlewamy ich tak długo, aż nie będą na granicy więdnięcia! Dotyczy to sadzonek z liśćmi, a więc zielonych – kopanych oraz Tray Plant i Plug Plant.

W przypadku sadzonek frigo – o ile nie ma ekstremalnych upałów i silnych wiatrów po posadzeniu – można odczekać około tygodnia z podlewaniem. Jeśli podłoże jest nadal mokre – wtedy nawet dłużej.

ETAP 2 – TWORZENIE LIŚCI

Po ukazaniu się 2-3 młodych liści przechodzimy do fazy budowy aparatu asymilacyjnego przez rośliny, a więc tworzenia liści.

W tej fazie (BBCH 10-19) prowadzimy fertygację częściej niż w pierwszym okresie, ale mniejszymi dawkami. Istotne jest, aby rośliny w godzinach około południowych nie przesychały i nie więdły. Może to szybko doprowadzić do ograniczenia pobierania wapnia i typowych deformacji liści, które nie osiągną prawidłowych rozmiarów. Będzie to miało wpływ na wielkość i smak owoców – wpływ wybitnie negatywny!

Skład pożywki powinien być zrównoważony. Ilości azotu, potasu i wapnia nie powinny różnić się więcej niż o 10%. 

W okresie tym rośliny intensywnie rosną – dlatego wskazana jest znajomość ilości azotu amonowego w podłożu. Jeśli jest ona mniejsza niż 10% azotu całkowitego, powinniśmy go dodać w konsultacji z doradcą. Intensywny wzrost roślin (przyrost masy) zawsze powoduje alkalizację podłoża, a zbyt wysokie pH może mieć negatywny wpływ na pobieranie niektórych mikroelementów oraz fosforu.

ETAP 3 – ROZWÓJ KWIATOSTANÓW I KWITNIENIE TRUSKAWKI

W okresie rozwoju kwiatostanów i kwitnienia (BBCH 55-67) stopniowo zwiększamy ilość potasu w pożywce, tak aby pod koniec kwitnienia była ona wyższa o około 20% od ilości azotu w pożywce.

Nadal prowadzimy fertygację niewielkimi dawkami, ale dość często – nie dopuszczając do przesychania roślin w okolicy południa.

Jest jeden wyjątek! Jeśli z jakichś powodów (nadmiar azotu, nadmiernie wilgotne podłoże) rośliny opieszale wchodzą w fazę kwitnienia – można zaryzykować przesuszenie plantacji. Nie można jednak dopuścić do więdnięcia roślin! Po tym zabiegu powinno rozpocząć się kwitnienie. Inną możliwością w przypadku opóźniającego się kwitnienia na mocno wilgotnych stanowiskach jest wtłoczenie jednorazowo mocniej skoncentrowanej pożywki o EC około 2,5 mS/cm (około 2,5 kg nawozów w 1000 litrów pożywki gotowej do podlania).

ETAP 4 – WZROST I DOJRZEWANIE OWOCÓW TRUSKAWKI

W  następnym okresie wzrostu i dojrzewania owoców (BBCH 71-89) stwarzamy roślinom komfort rozwoju. W tym celu podlewamy uprawę małymi dawkami i często, tak aby wilgotność podłoża była optymalna. Pożywka powinna zawierać o 20-25% więcej potasu niż azotu, a ilość wapnia nie powinna za bardzo odbiegać od ilości azotu.

ETAP 5 – NAWOZY DO PODANIA PO ZAKOŃCZENIU ZBIORU

Po zakończeniu zbiorów niezależnie od tego, czy liście były koszone, czy nie, podajemy pożywkę z przewagą azotu, aby wygenerować wzrost młodych liści oraz zainicjować tworzenie pąków kwiatowych na przyszły sezon.

Ważne, aby ta pożywka nie była podawana dłużej niż do 15 – 20 sierpnia!

ETAP 6 – PRZYGOTOWANIE PLANTACJI TRUSKAWKI DO ZIMY

We wrześniu (mniej więcej w połowie) rozpoczynamy proces przygotowania roślin do zimy. Powinno się wtedy stosować pożywki wybitnie potasowe, a czasem nawet jedynie siarczan potasu.

W drugim roku scenariusz jest podobny, z tym że w pierwszym okresie po zimie nie musimy tak intensywnie stymulować roślin do budowy systemu korzeniowego. Powinien być on w dobrej kondycji z roku poprzedniego. W razie konieczności – a najlepiej rutynowo – zaleca się stosowanie preparatu Humik lub innego stymulatora systemu korzeniowego, który może być bezpiecznie dostarczony drogą fertygacji.

Powyższe uwagi odnoszą się do stosowania w dowolnych dozownikach.
Warto wspomnieć, że zwykle używa się skoncentrowanych roztworów o stężeniu ok. 10%. Dozowniki są kalibrowane na rozcieńczenie 1:100, czasem jednak z rekomendacji mogą wynikać zupełnie inne ilości. Z powodów praktycznych fertygacji nie prowadzi się na ogół codziennie. Nie jest to błędem, ale należy pamiętać, że fertygacja stosowana naprzemiennie z nawadnianiem musi uwzględniać rozcieńczenie składników przez wodę zawartą w podłożu. Stąd może wynikać konieczność użycia roztworów mocniej skoncentrowanych, niż wynikałoby to z rachunku rekomendacji.

W takim przypadku sugerujemy ilość i rodzaj nawozów tłoczonych w ciągu tygodnia w uprawie skonsultować z doradcą. Zabezpieczy to producenta przed rozczarowaniem oraz da satysfakcję finansową z osiągniętych zbiorów.

Niniejszy materiał jest jedynie wstępem do obszernego tematu, jakim jest fertygacja.

W sklepie internetowym wpolu.pl znajdziecie szeroką gamę nawozów do fertygacji.

Zdjęcia: Albert Zwierzyński

Przydatne linki:

Jak prowadzić fertygację?

Mineralne żywienie roślin jagodowych